تشخیص پای دیابتی

مراقبت از پای دیابتی

 

 

 

 

 

دیابت به طور کلی باعث بروز آسیب به عروق بدن میشود.از جمله این آسیب ها آسیب به عروق ریز تغذیه کننده رشته های عصبی میباشد که باعث بروز اختلال حسی به خصوص در انتهای اندام ها(انگشتان دست و پا) میشود.

ازنظر درمعرض خطر بودن بیماران دیابتی را به گروههای مختلفی تقسیم می‌کنیم:

 

1- گروهی که در معرض خطر نیستند. این افراد بیماری دیابت ( و یا سایر انواع بیماریهایی که می‌توانند سبب کاهش حس در پا شوند) دارند ولی حس محافظتی در پا از بین نرفته است. این افراد باید توسط پزشک ویزیت شوند و پزشک حس پاهای آنها را معاینه نماید. آموزش بیمار بر کنترل دیابت، ‌توقف سیگار‌کشیدن و تهیه کفش مناسب متمرکز می‌شود.

 

2- گروهی که در معرض خطر کمی‌هستند. در این افراد حس محافظتی پاها از دست نرفته است ولی هنوز زخمی‌در پاها ندارند. اینها هر 6 ماه یکبار باید توسط پزشک ویزیت شوند. آموزش به بیمار جهت مشاهده روزانه پاها، مراقبت از پاها و پوشیدن تدریجی کفش نو، معاینه کفش از نظر مناسب بودن، از اهمیت زیادی برخوردار است. یک کفی ظریف جهت محافظت کف پا ممکن است توصیه شود.

 

3- گروهی که در معرض خطر متوسط هستند. در این افراد حس محافظتی از دست رفته است. بعلاوه دفورمیتی (تغییر شکل دادن پا) و یا محدودیت تحرک در مفاصل پا وجود دارد که آنها را در معرض خطر بالاتر تخریب بافتی در اثر تحمل وزن قرار می‌دهد. اینها هر سه ماه یکبار باید توسط پزشک معاینه شوند. این افراد باید از کفشهای طبی که با دفورمیتی پای آنها تطبیق داده شده است و نیز اتاقک کفش فضای کافی برای انگشتان داشته باشد، استفاده نمایند. ورزش‌های خاص جهت ایجاد تحرک در مفاصل پا مهم است.

 

4- گروهی که در معرض خطر شدید هستند: این افراد حس محافظتی در پا ندارند. سابقه زخم قبلی در پا دارند و در بیشترین خطر عود زخم هستند. این افراد هر 1 تا 2 ماه باید به کلینیک پای دیابتی مراجعه نمایند تا مطمئن شویم که زخم در حال تشکیل نیست. بیمار باید در تمام اوقات به پوشیدن کفش مناسب ادامه دهد.

 

برای آن دسته از بیمارانی که دچار زخم پای دیابتی شده اند.آب درمانی در مخزنهای خاص که آب آن حرارت 98 تا 97 درجه فارانهایت دارد به مدت 10 ـ 15 دقیقه جهت تمیز کردن مکانیکی زخم بکار می‌رود. ( در مراکز درمانی). مهمترین مسئله ممانعت از عود زخم می‌باشد. زیرا شانس عود حدود 32 ـ 19 درصد است. علل شایع عود زخم عبارتند از : استفاده نکردن از پوشش مناسب پا(مثل کفش مناسب)، ‌وجود دفورمیتی در پا، عفونت استخوان و کاهش حس شدید در پا.

 

  

تشخیص پای دیابتی

 

تشخیص پای دیابتی 

جهت تشخیص اختلالات عصبی پا پزشک دیابت شما با یک معاینه ساده می تواند پی به این مسئله ببرد.

دیاپازون مدرج، مونوفیلامنت استاندارد 10 گرمی، تیپ ترم و یک سوزن مخصوص به پزشک کمک می کند تا معلوم کند آیا حس ارتعاش، فشار، دما و درد اختلال دارد یا خیر. به محض اینکه کوچکترین اختلالی در سلامتی پاهای شما ایجاد شده باشد می توانید با بکارگیری روش های پیشگیرانه، حفظ سلامتی پاهایتان را تا حد زیادی تضمین کنید.

جهت تشخیص ایسکمی و گرفتگی عروق نیز پزشک دیابت شما می تواند شاخص فشار مچ پا – بازویی (ABP Index) را اندازه گیری نموده، درصورت لزوم از روش های گرانتر و دقیق تری مثل سونوگرافی رنگی داپلر عروق استفاده کند.

جهت تشخیص نوروپاتی محیطی (درگیری اعصاب محیطی)، از بررسی های الکترودیاگنوز (نوار عصب) استفاده می شود

تمام افراد دیابتی نوع 2 می بایست سالانه تحت معاینه کامل پاها قرار بگیرند و درصورتی که دچار پای دیابتی باشند، درهر بار ویزیت نیز لازم است از نظر سلامت پاها مجددا" معاینه شوند.

 

 مراقبت از پای دیابتی

• شستشوی روزانه پاها با آب ولرم و صابون (درصورت لزوم و جهت احتیاط بهتر است فرد دیگری هم دمای آب را کنترل نماید) و خشک کردن آن ها با یک حوله سفید بخصوص لای انگشتان.
• بررسی روزانه لای انگشتان پا و جستجوی ترک و زخم دربین آنها.
• بررسی روزانه از کف پاها و درصورت لزوم استفاده از یک آینه جهت بهتر دیدن.
• چرب کردن مکرر کف و روی پاها و نواحی خشک به جز لای انگشتان با استفاده از پماد مخصوص، سپس، پاک کردن تدریجی ترک خوردگی ها و خشکی ها با استفاده از یک سنگ پای طبی.
• کوتاه نمودن ناخن پاها با سوهان. لازم به تذکر است درصورت استفاده از ناخن گیر هرگز گوشه های ناخن را بیش از اندازه کوتاه نکنید. این کار می تواند منجر به فرورفتن تدریجی ناخن در گوشت بشود.
• هر روز جوراب تمیز بپوشید. از جوراب های خیلی گشاد و یا خیلی تنگ استفاده نکنید و از پوشیدن جوراب با کش تنگ خودداری کنید.
• کفش های جلو عقب بسته را به شرطی که از ارتفاع مناسب برخوردار باشند بپوشید. از پوشیدن دمپایی و صندل طبی در بیرون از منزل اجتناب کنید.
  
• فراموش نکنید که قبل از پوشیدن کفش همواره داخل آن را از نظر وجود برآمدگی، اجسام خارجی و شئ تیز و آزار دهنده بررسی کنید.
• در منزل هرگز با پای برهنه راه نروید.
• قبل از ورود به حمام آب آنرا از نظر داغی بررسی کنید درصورت لزوم از فرد مطمئن دیگری جهت کنترل دمای آب کمک بگیرید.
• جهت خرید کفش نو عصرها اقدام کنید. به یاد داشته باشید پاهای شما درساعات بعدازظهر کمی متورم میشوند بطوریکه احتمال دارد کفشی را که صبح خریده اید، در ساعات عصر کمی تنگ بنظر برسد.
• موقع خرید کفش جدید حتما" هر دو پا را در حالت ایستاده امتحان کنید.
• همواره کفش نو را چند ساعت در روز و در منزل به پا کنید، پس از اینکه قالب پاهایتان را پیدا کرد و مطمئن شدید باعث تاول و زخم در پاهایتان نمی شود، با آن به بیرون بروید.
• از آویزان کردن پاها به مدت طولانی پرهیز کنید. مثلا"حین سوار شدن به اتومبیل، هواپیما، قطار و ... سعی کنید درهر ساعت بمدت 10 دقیقه قدم بزنید و یا با حرکات انقباضی، عضلات ساق هایتان را حرکت دهید.
• هرگز با تیغ یا چاقو به جان پینه ها یا برآمدگی های پوستی روی پاهایتان نیفتید.
• هرگونه خراشیدگی یا زخم در پوست را به پزشکتان گزارش دهید.
• هرگز پاهای سردتان را مستقیما" جلوی بخاری و وسایل گرم کننده قرار ندهید ( این حس سرما ناشی از نوروپاتی یا ایسکمی است و نه سرمای هوا ). بهترین اقدام برای گرم شدن پاهایتان پوشیدن جوراب گرم است.
• همواره کفش خود را فقط با یک جفت جوراب به پا کنید. از پوشیدن بیش از یک جفت جوراب اجتناب کنید. این کار می تواند باعث ایجاد تاول در پای شما بشود.
• بخاطر بسپارید که ترک سیگار و کاهش وزن از اصول اولیه ی پیشگیری و درمان پاهای دیابتی می باشند.