پای دیابتی

آیا می دانستید در هر ٣۰ ثانیه یک عضو دیابتی در جهان قطع می گردد در حالیکه با خواندن مطالب آموزشی زیر تا ۸۰ در صد می توان از این اتفاق ناگوار جلوگیری کرد؟!

در هر 30 ثانیه یک پا در دنیا به علت دیابت قطع می شود
دیابت بیماری متابولیکی است که در اثر اختلال عملکرد و ترشح انسولین ایجاد می شود و در صورت کنترل نشدن فرد دچار زخم پای دیابتی می شود که اثر چشمگیری در وضعیت سلامت فرد دارد.

انسولین هورمونی است که در متابولیسم قند گلوکز موجود در مواد غذایی نقش مهمی دارد. در افراد مبتلا به دیابت ، تولید انسولین بدن کاهش یافته و یا متوقف می شود (دیابت نوع ١) و یا بافت های بدن نسبت به اثر انسولین واکنش نشان نمی دهند (دیابت نوع ٢). در هر دو مورد، قند (گلوکز) خون افزایش می یابد و به بافت ها و ارگان های بدن آسیب می رسد .
این بیماری 6 درصد جمعیت دنیا را تحت تأثیر قرار داده و تعداد بیماران آن تا سال 2025 به 300 میلیون نفر خواهد رسید. زخم پا در 15 درصد بیماران دیابتی در طول عمرشان رخ می دهد. در ایران حدود 2 میلیون و 500 هزار نفر به دیابت مبتلا هستند و 15 تا 20 درصد این بیماران به دلیل ابتلا به زخم پای دیابتی به قطع عضو نیاز پیدا می کنند در حالی که 50 درصد این زخم ها هم از طریق کنترل قند خون و همچنین بهبود توزیع وزن کف پا (استفاده از کفش و کفی مخصوص دیابتی بعد از آنالیز اسکن کف پا) قابل پیشگیری هستند.

عوارض بیماری دیابت به دو دسته عوارض عروق ریز و عروق بزرگ تقسیم می شود. عوارض دیابت عروق ریز شامل درگیری شبکیه چشم، درگیری کلیه و درگیری اعصاب محیطی و عوارض عروق بزرگ شامل سکته قلبی، سکته مغزی و درگیری عروق محیطی خواهد بود.

زخم پای دیابتی یک عارضه هزینه بر و ناتوان کننده است. بهبود زخم پای دیابتی حتی در موارد ترمیم پذیر نیز به تدریج و طی 2 تا 5 ماه به طول می انجامد و نیاز به مراقبت ویژه دارد.

بر اساس مطالعه ای که در سال 1996 انجام گرفته است، هزینه مراقبت به ازای هر بیمار زخم پای دیابتی 2 هزار و 482 دلار و به ازای هر مورد قطع عضو 8 هزار و 954 دلار محاسبه شده است.

برای درمان زخم پای دیابتی روش های متداولی از جمله کنترل عفونت، دبریدمان آنزیمی و مکانیکی و جراحی، کاهش فشار وارد به پا و درمان زخم استفاده می شود تا ضمن حفظ پا از صدمه به بهبود زخم نیز کمک شود.

افراد در معرض خطــر ابتـلا به پایِ دیابتی

اگر قند خون فرد دیابتی از حد مجاز (محدوده هدف) بالاتر باشد، به مرور زمان و طی سالیان نه چندان طولانی (حداقل بعد از 10 سال) عوارضی در رگها و رشته های عصبی اندام تحتانی وی پدید می آیند که منجر به بروز شرایطی بنام پای دیابتی می گردند. گرفتگی و تنگی شریانها و وریدهای اندام تحتانی باعث ایسکمی و هیپوکسی (کم خونی و کم اکسیژنی) در بافتها شده که این مسئله زمینه ساز ایجاد پای دیابتی و زخم در پاها میگردد، که این مشکل با کشیدن سیگار بشدت می تواند تسریع گردد. از طرف دیگر قند خون کنترل نشده زمینه بروز نوروپاتی (آسیب به رشته های عصبی) را در فرد فراهم می آورد، که از علائم آن سردی و یخ کردن پاها، سوزن سوزن شدن آنها، دردهای شبانه، سوزش پاها، اشکال در درک گرما و سرمای محیط خواهدبود. از آنجائیکه بدین ترتیب مکانیسم های محافظتی پاها (حس درد، حرارت و فشار) دچار اختلال می شوند و از طرفی به علت عدم درک حس عمقی، وزن فرد به طور نامتناسب همواره فشار مضاعفی به بخش خاصی از پا(معمولا انگشت شست) وارد می کند، بیمار بتدریج شاهد تغییر شکل استخوانها و مفاصل پاها شده و مجموعه این عوامل ریسک قطع عضو را در فرد افزایش می دهند.

اسکن کف پای بیماران و آنالیز داده های اسکنر کف پا برای تعیین نقاط پر فشار و مستعد زخم پای دیابتی و در پایان مداخله درمانی برای پیشگیری و کنترل زخم پای دیابتی،بصورت طراحی و ساخت کفش، کفی و جوراب دیابتی با توجه به محل زخم یا نقطه ی پر فشار،شده است که موجب رضایت و بهبودی چشمگیر زخم  بیماران

اصلاح الگوی وزن اندازی و راه رفتن با پای دیابتی ، با آموزش و تمرینات اختصاصی حرکت اصلاحی به بیماران، به پیشگیری و کنترل زخم پای دیابتی، می پردازند.